Menu:

Wypalenie zawodowe – objawy, przyczyny i wpływ pracy zdalnej

Nie ma obecnie zawodu, którego nie dotyczyłoby ryzyko wypalenia zawodowego, stało się ono chorobą cywilizacyjną. Nie jest już postrzegane tak, jak jeszcze kilkanaście lat temu - jako niechęć pracownika do wykonywania zadań zawodowych. Świadomość tego, że jest to realny problem, jest coraz większa zarówno wśród działów HR, menedżerów, jak i u pracowników, których problem ten dotyka.

Przyczyny i objawy wypalenia zawodowego.

Kiedy pojawiają się problemy ze zmniejszeniem chęci do pracy czy wykonywania obowiązków nie należy ich bagatelizować. Mogą to być pierwsze objawy wypalenia, do których można zaliczyć także m.in. problemy z koncentracją, ogólne wyczerpanie fizyczne i psychiczne, niskie poczucie własnej wartości czy przewlekły stres.

Czym jest wypalenie zawodowe?

Wypalenie zawodowe jest składową przeciążenia emocjonalnego i fizycznego. Pojawia się na linii relacji między pracownikiem, a jego pracą zawodową. Do głównych przyczyn wypalenia zawodowego zalicza się występowanie długotrwałego stresu w miejscu pracy i problemy z radzeniem sobie z nim. Przekłada się to na wzrost wyczerpania emocjonalnego, a dalej na obniżone poczucie skuteczności. Jak więc widać, jest to proces złożony, który jest ciągiem pewnych zdarzeń. Nie pojawia się z dnia na dzień, rozwija się dając pewne sygnały, na które powinno się zareagować. Drugim krańcem tego kontinuum jest zaangażowanie, stąd też często jest tak, że wypalenie dotyka osoby, które początkowo były właśnie w grupie najbardziej zaangażowanych pracowników.

Objawy wypalenia zawodowego

Najczęstsze objawy to:

  • wyczerpanie, zarówno fizyczne jak i psychiczne;
  • generalne negatywne nastawienie;
  • napięcie emocjonalne;
  • spadek bądź zanik empatii;
  • niewłaściwie zachowania wobec innych osób;
  • obniżony poziom kompetencji zawodowych;
  • subiektywne obniżenie oceny własnych możliwości oraz dokonań.

Kiedy pojawia się wyczerpanie emocjonalne możemy je zidentyfikować poprzez długotrwałe uczucie przygnębienia i bezradności oraz problemy z kontrolowaniem emocji. Wśród pierwszych objawów wypalenia zawodowego można wyróżnić poczucie rozczarowania, czy brak chęci do działania. W kolejnym etapie występują problemy z kontaktami interpersonalnymi. Osoby wypalone zawodowo dystansują się od innych, widoczne jest także oddalanie się od tego, co zawodowo było dla nich ważne. To wszystko w konsekwencji powoduje, że pracownik czuje się niekompetentny i staje się mniej skuteczny w zadaniach, które realizuje.

Kiedy zwróci się uwagę na to, jakie objawy świadczą o wypaleniu, można uświadomić sobie, jak duża jest skala tego problemu, i jak wielu pracowników firm ten problem faktycznie może dotyczyć. Działy HR, współpracownicy oraz managerowie funkcjonując na co dzień z pracownikami mogą zaobserwować objawy, które świadczą o wypaleniu zawodowym. Alarmujące powinny być problemy z koncentracją, chroniczne zmęczenie, drażliwość oraz wahania nastrojów. W następnej kolejności pojawia się cynizm, który wynika z poczucia bezsensu. Charakterystyczne dla wypalenia jest także unikanie kontaktów z innymi czy utrata wiary we własne możliwości.

Przy odpowiednim wsparciu menedżerów, którzy mają bieżący kontakt z pracownikami, można w porę zauważyć zachowania, które mogą prowadzić do wypalenia. Wtedy też warto udać się do specjalisty, aby przy wsparciu psychologa zmierzyć się z tą sytuacją.

Przyczyny wypalenia zawodowego

Na większe ryzyko pojawienia się stanu wypalenia zawodowego mogą składać się: 

  • stres negatywny (demotywujący), czyli dystres;
  • znudzenie i zniechęcenie wykonywaną pracą;
  • chroniczne zmęczenie;
  • spadek lub brak satysfakcji z pracy;
  • problemy ze snem (bezsenność);
  • choroby psychiczne, np. depresja
  • niskie poczucie własnej wartości;
  • zaburzenia psychosomatyczne, takie jak: nadmierne zmęczenie fizyczne, chroniczne bóle głowy, etc.

Czy pracownik może wziąć L4 na wypalenie zawodowe?

Wypalenie zawodowe jako stan, która może wymagać interwencji ze strony służby zdrowia, zostało uwzględnione w jedenastej wersji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych sporządzanej przez Światową Organizację Zdrowia (ICD-11). Obecnie w Polsce obowiązuje dziesiąta wersja – ICD-10, zatem uznanie tego stanu jako podstawę do wzięcia L4 przez pracownika wymagałoby wszczęcia prac legislacyjnych.

Nie oznacza to jednak, że jako pracodawca nie możesz zaoferować swojemu pracownikowi urlopu – jeśli tylko zauważasz, że Twoi podwładni narzekają na obowiązki, z którymi dotychczas sobie dobrze radzili czy spadek efektywności, warto jest działać proaktywnie i pomagać przeciążonemu członkowi zespołu. Pamiętaj, że nieumiejętność podjęcia przez pracownika decyzji o przerwaniu pracy często jest związana również z wypaleniem.

Wypalenie zawodowe dotyka coraz więcej osób, dlatego tak istotne jest wsparcie pracodawcy i zachowanie dobrych relacji  ze współpracownikami.

Syndrom wypalenia zawodowego a praca zdalna

Od momentu wybuchu pandemii, wraz ze zwiększeniem nacisku na pracę zdalną, problem wypalenia zawodowego może stać się jeszcze bardziej alarmujący. Jeśli pracownik przejawiał już pewne objawy, to konieczność pracy w izolacji, bez codziennego kontaktu z innymi ludźmi, a jednocześnie przy wysokim poziomie obawy o zawodową przyszłość czy życie pozazawodowe, mogła doprowadzić do pogłębienia się problemu.

Z kolei u innych osób, które dotąd funkcjonowały prawidłowo, mogły pojawić się pierwsze objawy, które jeśli zostaną zbagatelizowane, mogą doprowadzić do rozwinięcia się wypalenia. Jak pokazują analizy przygotowane w 2017 r. przez M. Dobrowolską i M. Ślazyk-Sobol, dotyczące wypalenia zawodowego przy elastycznych formach zatrudnienia, osoby pracujące zdalnie są narażone na zwiększone ryzyko spadku zaangażowania przez trudności z identyfikacją organizacyjną.

Jeśli pracujemy z domu, rzadko wychodzimy, to nie mamy możliwości bieżącego kontaktu z innymi, nie doświadczamy kultury organizacyjnej ani wartości firmy. Co więcej, przy braku codziennego kontaktu z pracownikami, osoby z działów personalnych oraz menedżerowie mają trudności z identyfikowaniem przejawów wypalenia zawodowego. Może to doprowadzać do tego, że nie zareaguje się odpowiednio w czasie.

Problem wypalenia zawodowego – jak zapobiegać podczas pracy zdalnej

Biorąc pod uwagę fakt, że praca z domu może zwiększać ryzyko pojawienia się zachowań wpływających na rozwój wypalenia zawodowego oraz utrudniać odpowiednio szybkie reagowanie, bardzo ważne jest, aby udostępnić pracownikom możliwość korzystania z odpowiedniego wsparcia także zdalnie.

Po pierwsze, istotne jest uświadamianie, z czym wiąże się problem. Nie każdy pracownik będzie w stanie dostrzec u siebie symptomy wypalenia i rozpoznać rodzaj problemu, z którym się mierzy. Tutaj z pomocą mogą przyjść webinary, które nakierują pracownika na odpowiednie działania i rodzaj wsparcia, którego powinien szukać.

Po drugie, potrzebna będzie dostępność psychologa lub psychoterapeuty, który wesprze pracownika i pomoże w leczeniu wypalenia, czy nawet jego pierwszych symptomów, takich jak wahania nastrojów czy ciągłe zmęczenie. Mogą pojawić się również problemy ze snem, a nawet częste bóle głowy. Nie zawsze tego typu objawy związane są z wypaleniem, dlatego też ważne jest, aby zasięgnąć porady specjalisty.

Bibliografia

  1. "Prawda o wypaleniu zawodowym. Co robić ze stresem w organizacji", Maslach Ch., Leiter M., Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 2011
  2. "Zaangażowanie i przywiązanie organizacyjne a wypalenie zawodowe pracujących w elastycznych formach zatrudnienia - raport z badań empirycznych", Małgorzata Dobrowolska, Magdalena Ślazyk-Sobol, Human Resource Management / Zarzadzanie Zasobami Ludzkimi. 2017, Vol. 118 Issue 5, p141-168. 28p.ed.
  3. https://kadry.infor.pl/kadry/bhp/profilaktyczna_ochrona_zdrowia/5445457,Wypalenie-zawodowe-to-nie-podstawa-do-L4.html
  4. https://www.damian.pl/zdrowie-psychiczne/wypalenie-zawodowe/
Opublikowano:
Powiązane artykuły:

Interesuje Cię nasza oferta? Chcesz wiedzieć więcej?

Zostaw nam swoje dane, a skontaktujemy się z Tobą jak najszybciej.

Opowiemy Ci o naszym systemie i o tym, jak możemy dopasować ofertę do Twoich potrzeb i wymagań.

    Pokaż
    Pokaż
    Pokaż

    Informacja o przetwarzaniu danych osobowych Pokaż

    Copyright © 2024 Medicover Benefits Sp. z o.o.
    Znajdź nas na: