L4 na wypalenie zawodowe 2024

Zacznijmy od definicji, która kształtowała się przez wiele lat. Światowa Organizacja Zdrowia w 2022 r. wpisała je do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-11, określając jako stan, który może powodować konieczność kontaktu ze służbą zdrowia. Wypalenie zawodowe definiowane jest jako syndrom wynikający z przewlekłego stresu w miejscu pracy, który nie został skutecznie rozwiązany – jednak nie jest chorobą.

Czy można otrzymać l4 z powodu wypalenia zawodowego?

Istnieje możliwość uzyskania zwolnienia lekarskiego, czyli L4 z powodu wypalenia zawodowego. Jednak decyzję o takim zwolnieniu podejmuje lekarz, z którym pracownik musi skonsultować swoje problemy zdrowotne. Istotne jest, aby przedstawiona przez pacjenta sytuacja faktycznie wpływała negatywnie na jego zdolność do wykonywania pracy, co może być potwierdzone przez lekarza prowadzącego.

Zwolnienie lekarskie z powodu wypalenia zawodowego ma na celu umożliwienie pracownikowi regeneracji oraz podjęcie działań mających na celu poprawę stanu zdrowia. Jest to istotne, aby zapobiec pogorszeniu stanu zdrowia oraz zapewnić pracownikowi odpowiednie wsparcie w trudnym okresie. Pracodawcy również mają obowiązek odpowiednio reagować na sytuacje wypalenia zawodowego i wspierać pracowników w procesie powrotu do zdrowia.

Zmiany od 1 stycznia 2022

Dokładnie 1 stycznia 2022 r. wypalenie zawodowe zostało zaklasyfikowane jako syndrom związany z pracą w ICD-11. Aktualnie w Polsce obowiązuje wcześniejsza wersja klasyfikacji chorób, czyli ICD-10. Zobowiązani jesteśmy wdrożyć ICD-11 w życie w ciągu kilku lat, podobnie jak inne państwa.

W ICD-11 zawodowe wypalenie określone jest jako zjawisko zawodowe i klasyfikowane w części „Czynniki wpływające na stan zdrowia lub kontakt ze służbą zdrowia”. Wypalenie zawodowe nie jest równe samodzielnej jednostce chorobowej, np. depresji czy zaburzeniom lękowym. Jest zespołem objawów, które mogą wynikać z różnych przyczyn. W związku z tym lekarz, wystawiając zwolnienie lekarskie z tego powodu, zobowiązany jest dokładnie opisać objawy występujące u danego pacjenta.

W praktyce oznacza to, że zwolnienie lekarskie z tytułu wypalenia zawodowego może być wystawione, ale może zostać podważone i odrzucone przez ZUS, jeśli nie będzie zawierało wystarczających informacji o stanie zdrowia pacjenta.

Ile dni L4 na wypalenie zawodowe?

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy zwolnienie lekarskie może trwać maksymalnie 182 dni. Po tym czasie pracownik może zostać skierowany na komisję lekarską, która zadecyduje o dalszym leczeniu.

Sama długość zwolnienia zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta – m.in. od tego, jak długo trwają objawy i jak szybko pacjent wraca do zdrowia.

Nadużycia i kontrole ZUS

Polscy pracownicy cierpiący na wypalenie zawodowe coraz chętniej sięgają po L4 – teleporady bardzo ułatwiły ten proces. Jednak w samym 2022 r. o niemal 40 proc. wzrosła kwota zasiłków, które w wyniku kontroli ZUS zostały cofnięte.

Nadużycia w tym obszarze wynikają z szerokiego dostępu do teleporad, które zyskały na popularności w czasach pandemii. Nagły wzrost zwolnień lekarskich spowodował reakcję ZUS, który zapukał do drzwi chorych, by sprawdzić, czy faktycznie przebywają na uzasadnionym zwolnieniu.

Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwiększył intensywność działań w zakresie analizy danych, kontroli lekarzy oraz pracowników. Te działania widać w liczbach – w pierwszym półroczu 2023 r. dokonano 222,9 tys. kontroli zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy, co stanowi ponad 6 proc. wzrostu niż w analogicznym okresie poprzedniego roku.

Jak uniknąć L4 na wypalenie zawodowe?

Wśród skutecznych praktyk i metod warto wypróbować:

• Techniki zarządzania stresem – ćwiczenia fizyczne, techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy joga, oraz zdrowe nawyki żywieniowe.
• Zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym – należy poświęcać czas na swoje pasje, hobby i relacje z bliskimi.
• Techniki radzenia sobie z presją w pracy – praktykowanie asertywności, ćwiczenie umiejętności wyznaczania priorytetów oraz odmawiania.
• Regularny odpoczynek – należy regularnie odpoczywać, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Długi sen, krótkie wakacje, znalezienie hobby i spędzanie czasu z bliskimi – warto znaleźć na to czas w swoim życiu.
• Wsparcie psychologiczne – jeśli odczuwasz objawy, skorzystaj z pomocy psychologa.

Jak pracodawca może dbać o zdrowie psychiczne pracowników?

Dbanie o zdrowie psychiczne pracowników to nie tylko obowiązek moralny, ale również cenny inwestycja w biznes. Pracownicy, którzy czują się dobrze psychicznie, są bardziej wydajni, kreatywni i zaangażowani w pracę.

• Promuj równowagę między życiem zawodowym a prywatnym – pracownicy powinni mieć możliwość poświęcenia czasu na swoje pasje, hobby i relacje z bliskimi. Zapewnij elastyczne godziny pracy, możliwość pracy zdalnej i płatne urlopy.
• Inwestuj w programy wsparcia psychologicznego dla pracowników – pracownicy powinni mieć dostęp do profesjonalnej pomocy psychologicznej (np. w ramach pakietu medycznego).
• Organizuj szkolenia z zakresu zarządzania stresem. Przeprowadź szkolenia w zakresie technik zarządzania stresem.
• Zapewniaj uczciwy system oceny pracowników – spraw, by pracownicy czuć się docenieni i zmotywowani do dalszego rozwoju. Opracuj przejrzysty i sprawiedliwy system oceny i premiowania.
• Twórz kulturę otwartości i wsparcia w miejscu pracy – pracownicy powinni czuć się komfortowo, mówiąc o swoich problemach i prosząc o pomoc. Praktykuj szczerość, otwartość i wsparcie.

Bibliografia:

1. ZUS puka do drzwi Polaków. Ponad dwa razy więcej kontroli zwolnień lekarskich, Money.pl.
2. Stres w pracy dotyka 3/4 Polaków, Nationale Nederlanden.
3. Ponad 200 tysięcy zwolnień lekarskich pod lupą ZUS-u, Rp.pl.
4. STADA Health Report 2022, STADA Arzneimittel AG.