Urlop z powodu siły wyższej został wprowadzony w ramach nowelizacji Kodeksu pracy. Nowe przepisy weszły w życie 26 kwietnia 2023 r. Urlop ten przysługuje pracownikowi w nagłych, nieprzewidzianych sytuacjach życiowych. Pracownik może skorzystać z 2 dni lub 16 godzin takiego urlopu w ciągu roku kalendarzowego, otrzymując za ten czas 50% wynagrodzenia. W przeciwieństwie do urlopu na żądanie, urlop z powodu siły wyższej jest przeznaczony wyłącznie na zdarzenia losowe.
Urlop z powodu siły wyższej to szczególny rodzaj wolnego przysługujący pracownikowi w nagłych sytuacjach, wynikających z okoliczności, na które nie ma on wpływu. Jest to możliwość skorzystania z krótkiego urlopu w momencie, gdy dochodzi do zdarzeń nieprzewidzianych, uniemożliwiających normalne wykonywanie obowiązków zawodowych.
Siła wyższa odnosi się do nieprzewidywalnych i zewnętrznych wydarzeń, których nie można było uniknąć ani im zapobiec. Przykładami są zdarzenia takie jak:
W prawie pracy siła wyższa uprawnia pracownika do skorzystania z określonego rodzaju urlopu, gdy sytuacja wymaga natychmiastowej reakcji.
Z urlopu z powodu siły wyższej może skorzystać każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Prawo do tego urlopu przysługuje niezależnie od rodzaju umowy (na czas określony, nieokreślony czy okres próbny) oraz wymiaru etatu.
Pracownicy zatrudnieni na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa zlecenie, umowa o dzieło) oraz osoby współpracujące na zasadach B2B nie mają ustawowego prawa do urlopu z powodu siły wyższej.
Niektóre grupy zawodowe, które pracują na podstawie specyficznych przepisów, mogą mieć prawo do urlopu z powodu siły wyższej, nawet jeśli nie są zatrudnione na podstawie standardowej umowy o pracę (np. policjanci, strażacy, żołnierze).
Zgodnie z prawem, a dokładniej Art. 1481 Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje 2 dni lub 16 godzin urlopu z powodu siły wyższej w roku kalendarzowym. Wybór między dniami a godzinami zależy od indywidualnych potrzeb pracownika oraz systemu czasu pracy obowiązującego w danej firmie.
Według Art. 1481 Kodeksu pracy urlop z powodu siły wyższej jest częściowo płatny. Pracownik otrzymuje 50% wynagrodzenia za każdy dzień tego urlopu.
Pracownik powinien zgłosić urlop z powodu siły wyższej jak najszybciej po zaistnieniu sytuacji, która uniemożliwia dalsze wykonywanie pracy. Ze względu na nagły i nieprzewidywalny charakter takich zdarzeń, przepisy nie określają konkretnego terminu zgłoszenia, ale kluczowe jest, aby poinformować pracodawcę bez zbędnej zwłoki, najlepiej przed planowanym rozpoczęciem pracy lub w najwcześniejszym możliwym momencie.
Pracodawca nie może odmówić pracownikowi urlopu z powodu siły wyższej, jeśli okoliczności spełniają warunki określone przepisami. Jest to prawo przysługujące pracownikowi w przypadku nagłych wydarzeń, które uzasadniają niemożność dalszego wykonywania pracy w danym momencie.
Urlop z powodu siły wyższej różni się od urlopu na żądanie zarówno pod względem celu, jak i zasad jego przyznawania. Urlop na żądanie to część przysługującego urlopu wypoczynkowego i jest płatny w pełni, natomiast urlop z powodu siły wyższej przysługuje wyłącznie w sytuacjach nagłych i jest wynagradzany w 50%. Urlop na żądanie również można zaplanować spontanicznie, jednak nie wymaga on wystąpienia nagłych zdarzeń.
Sprawdź również:
Zostaw nam swoje dane, a skontaktujemy się z Tobą jak najszybciej.
Opowiemy Ci o naszym systemie i o tym, jak możemy dopasować ofertę do Twoich potrzeb i wymagań.
